![](/media/lib/274/n-xfel-f8de867b3cfccfe4693e0e5e2f1bb0cc.jpg)
Zakończono budowę akceleratora XFEL
20 kwietnia 2017, 08:48W ośrodku badawczym w Hamburgu zakończono prace nad akceleratorem zasilającym laser European XFEL – informuje wspólny komunikat instytutu DESY i międzynarodowej spółki European XFEL GmbH. W jego budowie brali udział m.in. naukowcy i technicy z Polski, a NCBJ jest współudziałowcem przedsięwzięcia.
![](/media/lib/321/n-bisphenol_a-eb369dd6105111eb7d80c2c7419d2d45.jpg)
Zastępniki równie szkodliwe jak bisfenol A
19 września 2018, 04:52Przed 20 laty naukowcy przypadkowo odkryli, że bisfenol A (BPA) uwalniający się z plastikowych klatek, w których trzymano samice myszy laboratoryjnych, uszkadza DNA ich komórek jajowych. Teraz ten sam zespół informuje, że alternatywne bisfenole, którymi zastąpiono BPA w plastkowych opakowaniach, naczyniach i innych produktach, powodują podobne problemy u myszy.
![](/media/lib/365/n-transwatroba-a51f00dad26705d0ccc391b8c5813e88.jpg)
Wątrobę do przeszczepu można przechowywać 1,5 doby w temperaturze poniżej 0 stopni
10 września 2019, 09:23Do 1,5 doby udało się wydłużyć czas przechowywania wątroby, która ma zostać przeszczepiona. Dzięki nowej metodzie po raz pierwszy udało się bezpiecznie przechowywać ludzki organ w temperaturze poniżej 0 stopni Celsjusza. Nowa technika, która zapobiega tworzeniu się niszczących tkanki kryształów lodu, może zwiększyć liczbę przeszczepianych wątrób i innych organów.
![](/media/lib/446/n-woda-1feab5008359594d316164ae7f13ea3b.jpg)
Polscy naukowcy podglądają chrząszcza, by zapewnić nam wodę
9 marca 2021, 04:30Chemicy z UMK dzięki obserwacji chrząszcza pustynnego, który potrafi jednocześnie zbierać i odpychać wodę, chcą stworzyć takie membrany, które będą coraz lepiej transportować wodę i zatrzymywać sole oraz inne zanieczyszczenia.
![](/media/lib/517/n-smartfon-5602a75a52268686a6f190791a40b8fb.jpg)
Smartfony i telewizory mogą przyspieszać starzenie organizmu i neurodegenerację
1 września 2022, 08:54Profesor Jadwiga Maria Giebultowicz i jej zespół z Oregon State University (OSU) ostrzegają, że nadmierna ekspozycja na niebieskie światło – które jest emitowane m.in. przez smartfony, telewizory i ekrany komputerowe – może zaburzać podstawowe czynności życiowy komórek i przyspieszać proces starzenia się
![](/media/lib/577/n-mikroplastik-4c7900abd126e80dc6c4b13ba036cdc6.jpg)
Mikroplastik zagraża stanowiskom archeologicznym?
2 kwietnia 2024, 10:10Pozostawianie świadectw archeologicznych in situ to preferowana metoda zachowywania znalezisk dla przyszłych pokoleń, które mogłyby badać je doskonalszymi metodami. Jednak odkrycie dokonane przez naukowców z University of York każe postawić pod znakiem zapytania jej wartość. Okazuje się bowiem, że zanieczyszczenie mikroplastikiem jest tak wielkie, iż jego fragmenty można znaleźć w próbkach archeologicznych pobranych nawet z głębokości 7 metrów. Nie można wykluczyć, że migrujące fragmenty plastiku są w stanie zniszczyć stanowiska archeologiczne.
![Neurony z ludzkiego hipokampa](/media/lib/14/1188811087_091378-02792c5128f3f6c19fc1839253de6d9d.jpeg)
Hodowanie neuronów w minikomorach
3 września 2007, 09:11Naukowcy z University of Illinois opracowali metodę hodowli ssaczych neuronów w komorach niewiele większych od nich samych. Nowe podejście wydłuża życie komórek nerwowych w warunkach zmniejszonej gęstości ich występowania. Dzięki temu w przyszłości będzie można badać wzrost i zachowanie pojedynczych komórek mózgu (Lab on a Chip).
![](/media/lib/33/chili-z-owadami-e9187a36a8fe7f51ce4e4501e4e75c88.jpg)
Palą w obronie własnej
12 sierpnia 2008, 13:23Papryczki chili zawdzięczają swoją pikantność atakującym je mikroorganizmom. Owady robią w ich skórce dziurki, otwierając drogę infekcjom grzybiczym. Grzyby z rodzaju Fusarium niszczą nasiona, zanim ptaki mają okazję rozrzucić je po okolicy. Rośliny nie mogą się przez to rozmnażać, a kto się nie rozmnaża, ten ginie. Palący smak stał się więc mechanizmem obronnym, mającym odstraszyć namolnych intruzów (Proceedings of the National Academy of Sciences).
![](/media/lib/49/hiena-cetkowana-b777f59a02d5c0f3b7768c67c4ac4b79.jpg)
Chichot frustrata
25 maja 2009, 10:27Do tej pory dźwięki wydawane przez "śmiejące się" hieny częściowo pozostawały dla naukowców tajemnicą. W rzeczywistości nie jest to nawet śmiech, lecz oznaka frustracji. Tego typu wokalizacje usłyszymy częściej w wykonaniu osobników stojących niżej w hierarchii.
![Emocje](/media/lib/66/emocje-45d51f99237ff81a6f3034e22c5bf072.jpg)
Dlaczego tak trudno kontrolować emocje?
1 lipca 2010, 17:26Często zdarza się, że człowiek spokojny i opanowany znienacka wybucha emocjami, nad którymi nie potrafi zapanować. W zasadzie dotyka to niemal każdego. Dlaczego tak trudno kontrolować najsilniejsze emocje - odpowiedzieli naukowcy z Uniwersytetu Michigan.